Ruimte voor Energie

Ruimte en energie zijn heel lang twee gescheiden werelden geweest. Een verbinding tussen die twee was ook niet nodig. Maar het nieuwe energiesysteem vraagt veel ruimte, en ruimtelijke functies moeten ook energie meenemen in planvorming en ontwerp. Het programma Ruimte voor Energie is een TNO kennisprogramma en richt zich op het bij elkaar brengen van besluitvormingsprocessen van ruimtelijke ordening en investeringsplannen van energie-infrastructuur. Een manier om dat te doen is een instrument waarmee kennis en inzicht tussen de decentrale overheden en netbeheerders kan worden uitgewisseld, waarvoor data en informatie nodig is.   

Ruimtelijke functies, en de verduurzaming daarvan, zoals wonen, werken, mobiliteit e.d. krijgen te maken met schaarste in energie-infrastructuur. De koperen plaat bestaat niet meer en dus is het belangrijk dat bij ruimtelijke planning rekening gehouden wordt met de energie-infrastructuur. Maar de provincies en gemeenten die plannen maken voor nieuwe woonwijken en bedrijventerreinen, houden nog maar zeer beperkt rekening met deze schaarste. Ook lokale vraagstukken als verduurzaming van bedrijventerreinen, locaties voor laadinfrastructuur en de lokale warmtetransitie nemen beschikbaarheid van energie-infrastructuur zeer beperkt mee. Netbeheerders hebben onvoldoende inzicht in mogelijke veranderingen in de vraag naar energie en kunnen moeilijk tijdig anticiperen op de vraag naar meer capaciteit op elektriciteitsstations. Dit leidt tot vertraging en inefficiëntie in planning en realisatie. De Ruimtelijke Energie Verkenner ondersteunt de tijdige uitwisseling van ruimtelijke beleidsplannen van decentrale overheden en  infrastructuurinvesteringen van netbeheerders. Het wordt in één oogopslag duidelijk waar knelpunten op gebied van energie-infrastructuur ontstaan en wat verschuiven in tijd of locatie kan betekenen. Dit inzicht maakt de decentrale overheden een gelijkwaardig gesprekspartner in de dialoog met de netbeheerder. Met zowel de netbeheerders als gemeenten en provincies staan we in nauwe verbinding om voor een goede aansluiting van de praktik en van beschikbare data te zorgen. 

Voor 2025 zijn we nog op zoek naar pilots om de Verkenner en ook de procesaanbevelingen toe te passen. Ook gaan we in 2025 verder ontwikkelen, en ook zorgen voor verdere betrokkenheid van de netbeheerders en adviseurs.