Samen werken aan het energiesysteem vanuit lokaal perspectief
Transform is een onafhankelijk innovatienetwerk dat werkt aan het energiesysteem vanuit lokaal perspectief. Dat doen we door middel van ontwerpend actieonderzoek waarbij we voorlopers uit de markt, uitvoeringsinstanties, wetenschap en overheden aan elkaar verbinden. Samen pakken we maatschappelijke vraagstukken op, ontdekken we wat er nodig is en delen dat in onze netwerken.
Achtergrond
Lokaal is het energiesysteem in beweging door de omslag naar hernieuwbare energie. Er komen windmolens, zonnepanelen, batterijen, thermische opslagmogelijkheden, elektrolysers, elektrische auto's, vrachtwagens, bouwmaterieel en ga zo maar door. Ook aan verzwaring van de infrastructuur wordt hard gewerkt. Lokaal komt het allemaal samen met maatschappelijke vragen zoals de bouwopgave, het vestigingsklimaat en de mobiliteitstransitie.
Voorlopers in de energietransitie zien dat er, naast het verzwaren van de netten, lokaal veel uitdagingen zijn. We zien dat lokaal mensen maximaal gebruik willen maken van duurzame bronnen, lokaal vraag en aanbod gelijktijdig bij elkaar willen brengen en transport willen minimaliseren. Dat staat haaks op de manier waarop bijvoorbeeld het elektriciteitssysteeem is ingericht. Dat gaat uit van onbeperkte transportcapaciteit en is alleen gericht op grootschalig opwekken van elektriciteit.
Deelnemers aan het netwerk van Transform werken op dit snijvlak aan oplossingen om het lokale perspectief een plek te geven. De hoofdvraag waar wij aan werken: Hoe gaan we de lokale beweging die in het energiesysteem plaatsvindt in goede banen leiden?
Deze afbeelding gebruiken we in onze presentaties om te illustreren dat mensen die werken vanuit het lokale perspectief streven naar betrouwbare en betaalbare energielevering voor iedereen, naar maximaal gebruik van lokale duurzame bronnen, naar gelijktijdig vraag en aanbod bij elkaar te brengen en naar het minimaliseren van transport door afstemmen opwek, opslag, gebruik en conversie. Tegelijkertijd is dat niet vanzelfsprekend in het huidige systeem, door grootschalig centraal opgewekte elektriciteit, door het koperen-plaat-principe, omdat transport onbeperkt is en omdat gelijktijdigheid geen rol speelt.
Samen met een aantal partners richten we ons op de volgende aandachtsgebieden. Deze zijn gekozen op basis van de toegevoegde waarde van het lokale energiesysteem.
- Mobiliteit: Samen met missie team D+ (I&W, rijkswaterstaat en private partijen)
- Ruimtelijke ordening: Met het Mooi Nederland programma van het ministerie van Binnenlandse Zaken (ruimtelijke ontwerpers en ontwikkelaars)
- Digitalisering: Met Topsector Energie, MFF BAS en Club van Wageningen
- Marktordening: Met voorlopers van Essent, Energie Samen, Alliander, Tennet, gemeenten
- Gemeenschappelijke taal: NPRES
Vanuit de resultaten van ons actieonderzoek op ruimte, mobiliteit en digitalisering komen we – tot nu toe - op drie ambities voor het lokale energiesysteem vanuit verschillende perspectieven:
- Ruimte
“In het ruimtelijk ontwerp van toekomstige wijken en buurten wordt energie verbruik, opwek en buffering geïntegreerd meegenomen. Dat zorgt ervoor dat minimaal transport nodig is en er maximaal gebruik gemaakt wordt van lokale hernieuwbare bronnen. Daarmee komen nieuwe oplossingen in beeld en helpt energie om brede welvaart te behouden of te realiseren.” - Mobiliteit
"In het ontwerp en positioneren van de fysieke koppelpunten voor het laden en ontladen van mobiliteit wordt lokaal en regionaal uitwisselen van vraag en aanbod van energie geïntegreerd meegenomen. Daarmee draagt het bij aan betaalbare mobiliteit op de juiste plaats, minimaal transport van energie en maximaal gebruik van lokale bronnen” - Digitalisering
“Een digitaal systeem dat lokaal het energiesysteem aanstuurt (EMS) streeft naar energetisch de beste oplossing door lokaal gelijktijdig vraag en aanbod te matchen en opwek, opslag en conversie op elkaar af te stemmen zodat transport geminimaliseerd wordt en er maximaal gebruik van lokale duurzame bronnen wordt gemaakt.”
Activiteiten
Transform onderneemt de volgende activiteiten.
- Creëren en onderhouden voorlopersnetwerk
Transform brengt voorlopers op persoonlijke titel bij elkaar in bijeenkomsten en online zodat ze elkaar leren kennen en vinden. - Organiseren van bijeenkomsten
De bijeenkomsten gaan over vraagstukken die niemand alleen kan oplossen, of dat nou de overheid is, een marktpartij een burger of een uitvoeringsinstantie. Bij bijeenkomsten zijn van alle perspectieven die onderdeel zijn van de maatschappelijke opgave mensen aanwezig. - Visieontwikkeling
We ontwikkelen visie op het energiesysteem vanuit lokaal perspectief en perspectief en vertalen dat in begrijpelijk narratief - Kennisdeling
Wat we leren delen we breed zodat partijen die werken vanuit het lokale perspectief daar hun voordeel mee kunnen doen - Werken aan oplossingen
Samen met externen werken we aan kopieerbare oplossingen die zorgen voor opschaling. Alles wat wij ontwikkelen is van iedereen. We willen dat lokale ecosystemen er actief mee aan de slag kunnen gaan. Om te zorgen dat de praktijk ze omarmt moeten deze oplossingen voldoen aan een aantal criteria:- De oplossingen zijn intuïtief en simpel uitlegbaar;
- De oplossingen zijn financierbaar;
- Er moet een positieve businesscase zijn;
- Het moet mogen volgens de wet- en regelgeving (ook als deze ervoor aangepast moet worden)
- Alle spelers van belang voor de oplossing moeten het willen;
- Het noodzakelijk menselijk kapitaal moet er zijn of kunnen ontstaan
Vanuit het perspectief van de toekomst
Alle oplossingen die we als Transform netwerk willen creëren willen we ook toetsen. Dit doen we aan de hand van de principes van De Wereld van B, oftewel vanuit het toekomstige, duurzame systeem gedacht. Of dit de juiste principes zijn weten ook wij niet zeker. Ze helpen ons om decentrale, duurzame en future proof oplossingen te bedenken vanuit een ander perspectief en niet enkel oplossingen die redeneren vauit wat er nu kan en mag.
In De Wereld van B…
- wordt alles aangedreven door hernieuwbare energie
- is energie toegankelijk voor iedereen
- is ons energiesysteem verbonden met de leefomgeving
- is de infrastructuur niet gecentraliseerd maar gedistribueerd
- is er lokale balans
Klik hier als je meer wilt lezen over De Wereld van B principes
team.transform
Het team werkt op dagelijkse basis aan Transform. Samen verbinden we de vernieuwers, de veranderaars en de vragers door actief met ze te communiceren en door ontmoetingen te organiseren. Online en offline.
Xander en Lennart kan je altijd benaderen voor vragen waar je in vast loopt, vragen die groter zijn dan wat je zelf kan oplossen, of inspiratie die je wilt delen. Dat kan persoonlijk of via het contactformulier. Maar wacht niet op ons. Deel je vragen, inspiratie en projecten zelf ook op de site in het prikbord of bij de projecten. Via de nieuwsbrief komt het dan vanzelf bij het netwerk terecht.
Regieteam
Transform is een netwerkorganisatie die in dienst staat van de opgave om samen een robuust, schoon, rechtvaardig en lokaal energiesysteem te realiseren. Het regieteam helpt het team om de inhoudelijke koers vast te stellen. Hieronder zie je wie er onderdeel van ons regieteam zijn
Partners
Onze partners maken het netwerk mogelijk door middelen beschikbaar te stellen zodat we ontmoetingen kunnen organiseren, online en offline. Zij zien het belang van een tussenruimte waar we samen nieuwe oplossingen kunnen ontwikkelen. Zonder hen zou Transform niet mogelijk zijn.
