Verslag bijeenkomst

Aanleiding

Op 30 mei organiseerden de gemeente Emmen en de provincie Drenthe een startbijeenkomst in Emmen, samen met de Club van Wageningen en het platform Transform. Emmen roept de hulp in van de leden van Club van Wageningen en de vernieuwers van Transform om te onderzoeken wat er nodig is om een eerlijk, inclusief democratisch bestuurbaar digitaal energie ecosysteem te realiseren rondom energiehubs en Holonen. Er zal een meerjarig programma in Emmen lopen en we hebben de kans om samen langere tijd op te trekken. Dat is enorm waardevol omdat we op deze manier een praktijkcasus kunnen koppelen aan belangrijke vraagstukken rondom het decentraliserende energiesysteem zoals de governance, wet en regelgeving en digitalisering. We hebben de intentie meerdere sprints/ bijeenkomsten te organiseren waarin we bijvoorbeeld willen komen tot de ontwerp-principes voor digitalisering, een vertaling van de principes van de Wereld van B.

Toelichting bij casus Emmen

Inge Albregtse-Wijgerse start met een toelichting op het plan. In Emmen gebeurt ontzettend veel op het gebied van energie. Op een paar vierkante kilometer komen producenten van hernieuwbare energie (elektriciteit en waterstof) en een grote variëteit aan afnemers (zware industrie, glastuinbouw, gebouwde omgeving en bedrijventerreinen) bij elkaar. Daarnaast worden verschillende initiatieven, zoals energieopslag middels perslucht, in Emmen ontwikkeld. Binnen ORTESE (Ehub Emmen)gaann we het energiesysteem van de toekomst ontwerpen. Door data van energieverbruikers, producenten en netbeheerders in te voeden in een Digital Twin (virtuele wereld) kunnen we de kansen en mogelijkheden voor de energieregio Emmen zichtbaar maken. Ook kunnen bestuurlijke keuzes ondersteund worden met echte data, zoals dat een warmtenet het elektriciteitsnet kan verlichten. Een deel van deze mogelijkheden kunnen direct toegepast worden en zijn stakeholders wellicht al mee bezig. Deze ontwikkelingen willen we vooral ondersteunen en waar mogelijk versnellen. Andere kansen (zoals sturen op daadwerkelijk realtime energiegebruik) laat wet- en regelgeving nog niet toe. De Digital Twin kan de kansen tastbaar maken en dienen als input voor lobbytrajecten. 

Roddelen over het project in drie groepen

Om goede feedback voor de opdrachtgevers binnen te halen werd de groep opgedeeld in drie groepen. Drie opdrachtgevers stonden met de rug naar de deelnemers en roddelden over het project met als hoofdvraag: Waarom is het optuigen van een Digital Twin in Emmen geen goed idee? Dat leverde een enorme lijst aan feedback op.

Een paar voorbeelden:

  • Design vs operations: is dit een systeem om de huidige operatie aan te sturen? Of gaan we er een toekomstig systeem in testen?;
  • Hoe komen we samen tot de moeilijke keuzes in het gebied?
  • Is de historie van het gebied voldoende meegenomen?
  • Is er voldoende aansluiting Nationaal? Wordt het programma daar 'gezien'? Zet Emmen zich wel voldoende op de kaart?
  • Gebruik bestaande applicaties. Alles is al een keer gemaakt
  • Kijk uit met redeneren vanuit bestaande data. Toekomstige oplossingen zijn daar niet altijd zichtbaar in
  • Kijk uit met het oplossen van huidige problemen, voorkom dat het ontwerp dat voor langere termijn is, uit het oog verloren wordt

Conclusies en vervolg

Conclusies

Het roddelen leverde waardevolle input op om aan de slag te gaan met de hoofdvragen:

  1. Wat is de afbakening van de holon Emmen? Welke overwegingen bepalen wat de juiste afbakening voor de holon is?
  2. Wat is de rol van een Digital Twin daarbinnen?

Afbakening van de Holon
Er werd snel duidelijk dat er meerdere afbakeningen zijn, en dat hangt vooral af van het perspectief, kijk je vanuit markt, energie of vanuit data. Je kunt kijken naar wat er mogelijk is en naar wat er nu is. Dat levert heel andere Holonen op. Twee groepen kwamen op twee aanpakken: de ene redenerend vanuit nu met kleine gebieden opbouwend naar het grotere geheel. De andere redenerend vanuit het toekomstperspectief;e zou willen redeneren vanuit het ideale systeem van de toekomst en holonen daarvanuit definierenOm dat te bepalen zou je meerdere scenario's willen testen en voor kunnen willen leggen aan de stakeholders in het gebied. Hierbij rees de vraag of dit binnen eenzelfde digital twin kan als het uittesten van mogelijkheden met sturen op elektriciteit.

Wat is de rol van digitalisering en van digital Twins? Welke vraag beantwoord je?
We kwamen tot een aantal duidelijke conclusies:

  • je kan digitale tweelingen gebruiken om te testen en te ontwerpen welke oplossingen het meest ideaal zijn; enerzijds in het hier en nu om congestie te voorkomen, anderzijds om keuzes te onderbouwen voor voor andere energiedragers. Dit zou wel eens in twee verschillende systemen moeten.
  • je kan digitale tweelingen gebruiken om de operatie te runnen. Laat dit je ontwerp niet in de weg zitten.
  • De stem van het gebied is van groot belang. je hebt hen nodig tijdens het proces.

Vervolg

De gemeente Emmen gaat deze conclusies verwerken in haar aanpak. Zowel de aanwezige partijen uit het netwerk van Transform als die van Club van Wageningen geven aan acttief bij het vervolg betrokken te willen worden. Na intern overleg Emmen gaan we kijken wat de volgende relevante stap is.