Naar een heldere rol van de Local Service Provider

De gedachte aan een Local Service Provider wint snel terrein in verschillende netwerken en
initiatieven. Uit diverse onderzoeken en bijeenkomsten blijkt dat ondernemers vaak onvoldoende
kennis of tijd hebben om actief met energiehubs of netcongestie aan de slag te gaan. De
netbeheerder heeft bovendien niet de rol van adviseur. Een onafhankelijke partij die ondernemers
ontzorgt, lijkt cruciaal. Maar hoe geven we dat concreet vorm?

Bijeenkomst
Op 24 maart 2025 organiseerden het Programma Verduurzaming Bedrijventerreinen, Transform &
Stimuleringsprogramma energiehubs een verkenningsbijeenkomst. Het werd een interactieve sessie
waarin een diverse groep experts uit onder andere netbeheer, energiecoöperaties, overheden en
commerciële partijen de oplossingsrichtingen verkenden. Gebaseerd op de hoofdvraag:

"Welke rol kan een Local Service Provider (LSP) spelen in het optimaal benutten van slimme lokale
energiesystemen?"

Introductie KGG
KGG trapte af met de introductie van het LSP-concept: een lokaal verankerde partij die raakt aan
voor twee opkomende ontwikkelingen:

• De groei van energiegemeenschappen en coöperaties
• De ontwikkeling van energy hubs

Beide ontwikkelingen vragen om lokale volwassen stevige organisaties die aan de slag kunnen met
zaken als verzekerbaarheid, financiering, aansprakelijkheid en exploitatie.
Er zijn twee mogelijke modellen:

1. Een zelfstandige, krachtige lokale organisatie
2. Een hybride model van een lokale organisatie en een ontzorgingsmodel (bijvoorbeeld zoals
   een ESCO)

Discussie
Na de introductie gingen twee werkgroepen uiteen. Voor de verdere discussie in die breakouts is
bewust gekozen voor een brede scope, met als uitgangspunt een bottom-up benadering en lokale
samenwerking.

Al snel wordt duidelijk dat er een belangrijk onderscheid is tussen de initiatie- en de exploitatiefase
van een energy hub. Dat onderscheid blijkt belangrijk voor de rest van de bijeenkomst. In de
initiatiefase ligt de nadruk op advies, opstart en contractvorming. Tijdens de exploitatiefase draait
het om zaken als energiedelen, administratieve afhandeling en optimalisatie van de
benuttingsgraad. In de exploitatie heeft de LSP misschien ook aanvullende rollen:
energiemanagementsysteem en Congestion Service Provider (CSP).

Bij de gezamenlijke terugkoppeling blijkt dat verschillende belangen en perspectieven leiden tot een
veelheid van invullingen van de rol van LSP. De definitie voor LSP is onduidelijk, het roept vele
vragen op.

Een van de terugkerende thema’s is de marktpositionering van de LSP: hoe ga je om met landelijke
vraag en lokale initiatieven? Is het mogelijk om te starten met een groeps­transport­overeenkomst
(GTO) en deze geleidelijk uit te breiden met aanvullende functies?

Ook komt de vraag op tafel hoe we ondernemers het beste kunnen aanspreken. Wat willen zij
eigenlijk of wat willen energiecoöperaties? Dit botst in de discussie met het top down perspectief
over verschillende marktrollen die LSP zou moeten vervullen (EMS, CSP, BRP). Twee werelden die
nog ver uit elkaar liggen.

Conclusies
De veelheid aan perspectieven leidt ertoe dat we de invulling van de rol van LSP kunnen verdelen in
twee categorieën, waarbij duidelijk is dat dit een spectrum betreft en niet tegenstellingen. We
kunnen op de volgende twee manieren de rol omschrijven:

1. Invulling geven vanuit de dienstverlening van de rol, uitgaande van een maximale service
   gebaseerd op het ontzorgen van de eindgebruiker. Dit is een adviespartij die goed
   verbonden is aan de gemeente, deze kent de beleidsplannen. Maar ook goed verbonden aan
   de netbeheerder: weet wat er kan en niet. Weet veel van energetische oplossingen en
   manieren om die te organiseren en financieren. Opereert onder de voorwaarden opgesteld
   vanuit de behoefte van de eindgebruiker, de leden van de hub of collectief.
2. Invulling geven vanuit de verantwoordelijkheid, uitgaande van de minimaal noodzakelijke
   functionaliteit om te zorgen dat het werkt vanuit het perspectief van de systeemspelers. Dit
   behelst het installeren van energetische oplossingen en het ‘leveren van energie’, maar
   vervult ook enkele marktdiensten (EMS, CSP, BRP). Er is duidelijk uit- en vastgelegd waar de
   risico’s worden belegd. De invulling van deze rol is gekoppeld aan een licentie.

Daarnaast concluderen we dat de businesscase het grootste issue is waarom het niet van de grond komt. De waardering van vraag en aanbod bij elkaar brengen is namelijk te laag. Als het goed is spaar je automatisch geld uit als je vraag en aanbod bij elkaar brengt. Maar daar wordt het moeilijker als je dit samen lokaal doet. Hier komt enerzijds energiedelen om de hoek kijken en aan de andere kant een waardering voor minder transport.  

Vervolg
Het vervolg van dit traject wordt voortgezet door het Programma Verduurzaming Bedrijventerreinen
en het Ministerie van KGG, het is daarin de bedoeling om een slag te maken van verkenning naar
verdieping. Er zijn veel activiteiten zijn die gekoppeld kunnen worden aan de rol van LSP. Op grond
van verschillende belangen en behoeften kan het zijn dat de LSP vele verschijningsvormen gaat
krijgen.
Om hier meer grip op te krijgen is het de bedoeling om een menukaart van ontwerpcriteria
opzetten, gekoppeld met een set van vragen waar een antwoord op moet komen, gebaseerd op drie
concrete casussen. Ook wordt er gekeken naar de juridische invulling en andere functies van de rol
van LSP.

Blijf betrokken
Wil je meer weten over de LSP-ontwikkeling of meedenken in een vervolg? Houd
www.forthefutureofenergy.nl in de gaten of neem contact op met het Programma Verduurzaming
Bedrijventerreinen of Transform.